Türkiye'de emeklilik her zaman gündemde yer alan konu olmaya devam ediyor. Son dönemde daha düşük primli emekli maaşı alan vatandaşların emeklilik imkânlarını artırmaya yönelik bir takım değişiklik ve düzenlemeler hayata geçirildi.

Bu düzenlemeler, kısmi emeklilikte 3.600 gün düşük prim ödeme zorunluluğu getirilmesi, diğer emekliliklerde de 1.800 gün düşük prim ödeme zorunluluğu getirilmesi gibi önemli sayılacak adımları içeriyor. Bu kapsamda birçok kişinin emekli aylığı alma şansları da artmış oldu.

Devlet, yaralı askerlere, astsubaylara, güvenlik personeline, ailelerine ve terör mağdurlarına karşılıksız emekli maaşı sağlarken; aynı zamanda ciddi hastalık, iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle çalışma kapasitesi yüzde 60 oranında azalan vatandaşlar da maluliyet nedeniyle emekli olma şansı veriyor.

"Malülen emeklikte 1.800 gün prim, en az 10 yıl sigortalı olma şartı"

Organ nakli, kemik iliği nakli, görme kaybı şeklinde sağlık sorunları olan kişilere yönelik aylık irtibat hizmeti verilmektedir. Kanser teşhisi konan hastalar, teşhisten sonraki bir yıl içinde talepte bulunmaları halinde 18 ay süreyle maluliyet yardımından yararlanma olanağına sahip oluyor. Engellilik yardımları yalnızca Parkinson hastalığı, multipl skleroz (MS), bazı zihinsel bozukluklar, kalp yetmezliği şeklindeki aynı zamanda uyku bozukluklarından dolayı da verilebilir. Başkasının bakımına muhtaç olacak kadar malul olan sigortalılar da söz konusu belirtilen süre aranmamaktadır.

Sağlık-engellilik oranında vücut fonksiyonlarında ciddi bozulmaya yol açan hastalıklar ve birleştirilemeyen hastalıklar ilk sırada yer almaktadır. Bu nedenle engellilik nedeniyle emekli olamayan engelli kişiler, engellilik durumları belirlenerek emekli olma hakkına sahip olabilirler. Engellilik nedeniyle emeklilik için gereken teminat süresi ve prim şartlarını yerine getiremeyen kişiler, maluliyet tespiti yaptırarak emekliliğe hak kazanabilmektedir.

MALÜLEN EMEKLİLİK İÇİN HERHANGİ BİR SİGORTA VEYA PRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ VAR MI?

Kritik hastalık nedeniyle maluliyet ödeneği alabilmeniz için 10 yıl sigortalı olmanız ve 1.800 gün prim ödemeniz gerekmektedir. SGK talebinde bulunduğu tarihten itibaren en az 5 yıl süreyle prim ödememiş olan kişilere sevk işlemi yapılamaz.

Prim ödeme günlerini kredi çekerek tamamlayan kişiler aynı zamanda engelli yardımından da faydalanabilmektedir. Erkekler askerlik için süre ödünç alma olanağından, kadınlarda da doğum sonrası işten uzakta kaldıkları süre ve ücretsiz izin günleri borç olarak alma olanağından yararlanabilmektedir.

SİGORTA SÜRESİ BAKIM İHTİYACI OLAN KİŞİLER İÇİN DEĞERLENDİRİLİR Mİ?

Başkalarının düzenli bakımına ihtiyaç duyan kişiler, 10 yıllık sigorta süresine bakılmaksızın engelli yardımından yararlanma hakkına sahiptir. Ancak en az 1800 gün prim ödemeniz gerekmektedir.

SAĞLIK SORUNU OLAN KİŞİLER NE YAPMALI?

Engellilik, çalışma kapasitesinin tamamen veya kısmen kaybedilmesi ve bu durumda erken emeklilik hakkının kaybedilmesi riskini taşıyan fizyolojik durum olarak tanımlanmaktadır. Emeklilik talebinde bulunmak için ilgili hizmetlerin bulunduğu il veya merkez sosyal güvenlik müdürlüğüne başvurabilirsiniz.

Geçici iş göremezlik yardımlarının kalıcı hale gelebilmesi için çalışma kapasitesinin en az %60'ının kaybedildiğini gösteren sağlık raporu gerekmektedir. Bu raporlama zorunluluğu, sosyal güvenlik merkezlerinden onaylı hastanelere sevk talebiyle başlatılmaktadır.

MALÜLEN EMEKLİLİKTE SSK, BAĞ-KUR FARKI VAR MI?

Engelliliğin tespiti sürecinde sigortalının bağlı olduğu kuruluşlara göre herhangi bir ayrım yapılmayacaktır. Sigortalıların engellilik durumları belirlenirken her kurumun kendine özgü sağlık mevzuatı ve hükümleri dikkate alınarak belirlenir.

Engellilik nedeniyle emeklilik için gereken teminat süresi ve prim şartlarını yerine getiremeyen kişiler, maluliyet tespiti yaptırarak emekliliğe hak kazanabilmektedir.